Metrohm 893 Professional Biodiesel Rancimat - Instrukcja (Strona 31)

￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭￭
4 Obsługa
893 Professional Biodiesel Rancimat
￭￭￭￭￭￭￭￭ 23
4 Obsługa
4.1 Metoda Rancimat
Biodiesel, zwany również „RME” (rapeseed methyl ester) lub „FAME” (fatty
acid methyl esters), pozyskiwany jest zazwyczaj z roślin oleistych i stoso-
wany w motoryzacji w postaci czystej albo po zmieszaniu z tradycyjnym
olejem napędowym. Podobnie jak naturalne oleje również pozyskane
z nich estry metylowe kwasów tłuszczowych są stosunkowo podatne na
zmianę właściwości podczas przechowywania, ponieważ utleniają się pod
wpływem tlenu w powietrzu. Te przebiegające powoli w temperaturze
otoczenia procesy oksydacyjne nazywane są samoutlenianiem. Rozpo-
czynają się one reakcjami rodnikowymi w nienasyconych kwasach tłusz-
czowych i w ciągu wielostopniowego procesu prowadzą do powstawania
różnych produktów rozkładu, w szczególności nadtlenków jako pierwot-
nych produktów utleniania oraz alkoholi, aldehydów i kwasów karboksylo-
wych jako wtórnych produktów utleniania.
W ramach metody Rancimat próbka poddawana jest działaniu strumie-
nia powietrza w stałej temperaturze 110°C. Łatwo lotne, wtórne produkty
procesu utleniania (w większości kwas mrówkowy i kwas octowy) przeno-
szone są wraz ze strumieniem powietrza do naczynia pomiarowego i
adsorbowane tam przez roztwór pomiarowy (woda destylowana). W tym
miejscu rejestrowane jest przewodnictwo w sposób ciągły. W ten sposób
można wykryć kwasy organiczne w przypadku zwiększenia przewodnic-
twa. Czas, jaki upływa do momentu pojawienia się wtórnych produktów
reakcji, nazywany jest „czasem indukcji” lub „okresem indukcji” i stanowi
dobry wyznacznik stabilności oksydacyjnej.
Metoda Rancimat została opracowana jako zautomatyzowana wersja bar-
dzo pracochłonnej metody AOM (active oxygen method) do oznaczania
czasu indukcji tłuszczów i olejów. Z biegiem czasu metoda ta rozpow-
szechniła się i znalazła zastosowanie również do badania pochodnych ole-
jów i tłuszczów. Aktualnie ujęta jest w różnych krajowych i międzynarodo-
wych normach dotyczących biodiesla i mieszanin biodieslowych, np.
EN 15751, EN 14112 i ASTM 6751.